การรักษารากฟัน เป็นขั้นตอนทางทันตกรรมเพื่อเอาเนื้อที่อักเสบหรือติดเชื้อที่อยู่ด้านในของฟันออก ทำความสะอาดและฆ่าเชื้ออย่างระมัดระวัง จากนั้นจึงเริ่มบูรณฟัน อุดฟัน การรักษารากฟันได้รับการออกแบบเพื่อกำจัดแบคทีเรียออกจากรากฟันที่ติดเชื้อ ป้องกันการติดเชื้อซ้ำของฟัน และรักษาฟันธรรมชาติเอาไว้ให้สามารถใช้งานได้ โดยไม่ต้องถอนฟันทิ้ง การรากฟันเป็นการรักษาเพื่อซ่อมแซมและรักษาฟันที่เสียหายหนักหรือติดเชื้อแทนที่จะต้องถอนออก
การรักษารากฟัน คืออะไร ?
การรักษารากฟัน เป็นขั้นตอนทางทันตกรรมที่จะนำเนื้อฟันที่ติดเชื้อที่อยู่ตรงกลางฟันออก เรียกอีกอย่างว่าการรักษาครองรากฟัน ฟันแต่ละซี่มีระบบคลองที่ต่อจากครอบฟัน (ด้านบน) ไปจนถึงราก ฟันมีถึง 4 ช่องที่มีเนื้อฟัน เนื้อเยื่อฟันประกอบด้วยเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน เส้นประสาท และหลอดเลือด เมื่อคนไข้ได้รับการรักษารากฟัน เนื้อฟันที่เสียหายหรือติดเชื้อจะถูกเอาออกจากภายในฟันของคุณ หลังจากเอาเยื่อออกแล้ว พื้นที่จะถูกทำความสะอาดและฆ่าเชื้อ หลังจากนั้นจะทำการเติมและปิดผนึกด้วยการอุดฟันลงไป
โดยพื้นผิวของฟันที่ใช้เคี้ยวอาจถูกแทนที่ด้วยวัสดุอุดฟันหรือครอบฟันใหม่ การรักษารากฟันสามารถทำได้โดยทันตแพทย์ด้านรากฟันที่มีความเชี่ยวชาญเท่านั้น ทาง ดีโอ้ เดนทัล คลินิก เรามีทีมทันตแพทย์ที่มีความชำนาญในการรักษารากฟันโดยเฉพาะ ที่จะสามารถรักษารากฟันของคนไข้ทุกคนได้อย่างปลอดภัย และให้ฟันกลับมาใช้ได้ตามปกติโดยไม่จำเป็นต้องถอนฟันทิ้ง
***บทความที่เกี่ยวข้อง บริการรักษาอุดฟัน อุดฟัน คืออะไร มีกี่ประเภท พร้อมขั้นตอนรักษา
กระบวนการรักษารากฟันให้ฟันแท้กับมาใช้งานได้ปกติ
สำหรับทางเลือกในการรักษารากฟันอื่น ๆ ได้แก่ การถอนฟันที่เสียหายไม่ต้องรักษาเพิ่มเติม , การเปลี่ยนฟันด้วยรากฟันเทียม สะพานฟัน หรือฟันปลอมบางส่วนแบบถอดได้ โดยวิธีการเหล่านี้จะใช้กับฟันที่เกิดความเสียหายจนไม่สามารถใช้งานได้ถึงจะทำการถอนทิ้ง หรือจะต้องมีการปลูกรากฟันเทียมใหม่ซึ่งมีราคาที่ค่อนข้างสูง และทาง ดีโอ้ เดนทัล คลินิก ก็มีให้บริการปลูกรากฟันเทียมดิจิทัลเช่นกัน
***อ่านเพิ่มเติมบทความเกี่ยวกับ การปลูกรากฟันเทียมดิจิทัล ขั้นตอนและวิธีการรักษา
ขั้นตอนการรักษารากฟัน
การรักษารากฟันทางทันตกรรมมี 3 ขั้นตอน และใช้เวลาประมาณ 1 ถึง 3 ครั้ง ซึ่งทันตแพทยจะมีการนัดหมายในแต่ละครั้งเพื่อให้การรักษาเสร็จสิ้น โดยมีขั้นตอนดังต่อไปนี้
1. ทำความสะอาดคลองรากฟัน
ขั้นแรก ทันตแพทย์จะกำจัดสิ่งสกปรกและเนื้อเยื่อที่มีการติดเชื้อทุกอย่างที่อยู่ภายในคลองรากฟันออก เมื่อผู้ป่วยจะได้รับยาชาเฉพาะที่ในการทำเพื่อไม่ทำให้รู้สึกเจ็บปวดหรือเกิดการเสียวฟันขึ้นในขณะรักษา ทันตแพทย์จะเจาะรูเล็ก ๆ บนผิวฟัน และกำจัดเนื้อเยื่อที่เป็นโรคและตายด้วยเครื่องมือทางทันตกรรมขนาดเล็กมาก
2. การอุดคลองรากฟัน
จากนั้น ทันตแพทย์จะทำความสะอาด สร้างรูปทรง และขจัดการปนเปื้อนบริเวณที่เป็นโพรง โดยใช้ตะไบขนาดเล็กและน้ำยา จากนั้นจึงอุดฟันด้วยวัสดุที่ใช้ในการอุดฟันปิดคลองให้สนิท หลังจากรักษารากฟันแล้วฟันก็ตาย ผู้ป่วยจะไม่รู้สึกเจ็บปวดในฟันนั้นอีกต่อไป เนื่องจากเนื้อเยื่อเส้นประสาทถูกเอาออก และการติดเชื้อก็หายไป
3. การเติมครอบฟัน
อย่างไรก็ตามฟันจะเปราะบางกว่าเดิม ฟันที่ไม่มีเนื้อฟันจะต้องได้รับการบำรุงจากเอ็นที่ยึดฟันไว้กับกระดูก ปริมาณที่เหมาะสม แต่เมื่อเวลาผ่านไป ฟันจะเปราะมากขึ้น ดังนั้นการครอบฟันหรือการอุดฟันจึงช่วยป้องกันได้ หลังจากครอบฟันผู้ป่วยไม่ควรเคี้ยวหรือกัดฟันจนกว่าจะครอบฟันหรืออุดฟันเสร็จ เมื่อครอบฟันหรืออุดฟันเสร็จแล้วก็สามารถใช้ฟันได้เหมือนเดิม
ประเภทของการรักษารากฟัน
1. การรักษาคลองรากฟันโดยไม่ต้องผ่าตัด
ในการรักษาคลองรากฟันนี้ ทันตแพทย์จะเจาะนำร่องเล็กๆ บนฟันที่ได้รับผลกระทบ กำจัดเนื้อเยื่อเส้นประสาทที่ติดเชื้อออก และปิดช่องด้านใน ขั้นตอนการรักษารากฟันประเภทนี้มีประโยชน์สำหรับฟันที่ติดเชื้อหรือฟันผุเป็นวงกว้าง ซึ่งการอุดฟันไม่สามารถแก้ไขได้
2. การรักษารากฟัน GentleWave
ขั้นตอนการรักษารากฟันนี้มีการบุกรุกน้อยที่สุด และใช้ไฟล์แตกต่างออกไปเมื่อเปรียบเทียบกับการรักษารากฟันโดยไม่ต้องผ่าตัด การรักษาคลองรากฟัน GentleWave เป็นขั้นตอนการรักษาคลองรากฟันประเภทที่เจ็บปวดน้อยกว่าและสะดวกกว่าเมื่อเปรียบเทียบกับการรักษาคลองรากฟันแบบอื่น ๆ การศึกษาเกี่ยวกับความเจ็บปวดและไม่สบายที่เกิดจากการรักษารากฟันประเภทต่าง ๆ
การรักษารากฟัน เจ็บปวดมากแค่ไหน ?
ความกลัวในการรักษารากฟันเป็นของคู่กันที่จะต้องเจอกับความเจ็บปวดอย่างแน่นอน แต่การรักษาที่ดำเนินการโดยทันตแพทย์ที่ผ่านการฝึกอบรมและมีความเชี่ยวชาญสูงจะทำให้การรักษารากฟันเกิดความเจ็บปวดน้อยที่สุด เพราะ ความเจ็บปวดที่รู้สึกได้มาจากการติดเชื้อ ไม่ใช่จากการรักษา การรักษาไม่ทำให้เกิดอาการปวด และเป็นการช่วยบรรเทาอากาศปวดอีกด้วย
ทันตกรรมจะบรรเทาอาการปวดของการทำหัตถการโดยการทำให้ฟันชาและบริเวณโดยรอบด้วยฉีดยาชาในบริการที่จะต้องทำการรักษา หลังการรักษาจะมีอาการเจ็บปวดบ้างเป็นปกติ หากรู้สึกปวดจนทนไม่ไหวสามารถรับประทานยาแก้ปวดตามที่ทันตแพทย์สั่งได้เลย และทันตแพทย์อาจสั่งยาปฏิชีวนะเพื่อรักษาหรือป้องกันการติดเชื้อเพิ่มให้ในบางกรณี
จะรู้ได้อย่างไรว่าควรรักษารากฟัน ?
กาารักษารากฟันจำเป็นสำหรับคนไข้ที่มีฟันแตกร้าวจากการบาดเจ็บหรือพันธุกรรม โพรงฟันลึก หรือปัญหาจากการอุดฟันครั้งก่อน โดยทั่วไปผู้ป่วยจะต้องรักษารากฟันเมื่อสังเกตเห็นว่าฟันของตนรู้สึกมีการเจ็บปวดขึ้นมา โดยเฉพาะอย่างยิ่งต่อความรู้สึกร้อนและเย็น หรือมีการเสียวฟัน โดยอาการมีที่จะแสดงว่าคุณอาจต้องมีรักษาคลองรากฟัน มีดังต่อไปนี้
- ปวดอย่างรุนแรงขณะเคี้ยวหรือกัด
- สิวบนเหงือก
- ฟันบิ่นหรือร้าว
- ความไวต่อความร้อนหรือความเย็นที่คงอยู่ แม้ว่าความรู้สึกจะหายไปแล้วก็ตาม
- เหงือกบวม (อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับอาการเหงือกบวม)
- เหงือกผุลึกหรือดำคล้ำ
ทั้งหมดนี้เป็นอาการที่จะบ่งบอกว่าคุณควรเข้าพบทันตแพทย์เพื่อนตรวจสุขภาพฟันที่มีอาการดังนี้กล่าวไปนี้ เพื่อให้ทันตแพทย์ประเมินความเสียหายของฟันและหาทางรักษารากฟันเพื่อฟันกลับมากใช้งานได้ตามปกติเหมือนเดิม
สาเหตุของการเกิดปัญหาในรากฟันของคนไข้
ฟันที่ร้าว หรือฟันแตก ถือเป็นปัญหาทางทันตกรรมเร่งด่วน เช่นเดียวกับอาการปวดฟัน ฟันผุ ซึ่งมักนำไปสู่อาการปวดฟันและการสูญเสียฟัน สามารถป้องกันได้ด้วยการทำรากฟันเทียม ความผิดปกติของฟันที่พบบ่อยที่คนไข้จะต้องเข้ามารักษา ซึ่งจะนำไปสู่การรักษาฟัน เช่น
- ฟันผุ
- เยื่อเหงือกอักเสบ
- ฝีในเหงือก
- ฟันคุด (อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับการผ่าตัดฟันคุด และค่ารักษาพยาบาล)
- ความผิดปกติบริเวณฟัน
ปัญหาสุขภาพช่องปากที่ไม่ดีอาจเกิดอะไรได้บ้าง?
- การติดเชื้อทางเดินหายใจ หากคุณมีเหงือกอักเสบหรือติดเชื้อ แบคทีเรียสามารถแพร่กระจายเข้าสู่ปอดได้ ซึ่งอาจนำไปสู่การติดเชื้อทางเดินหายใจ โรคปอดบวม หรือแม้แต่โรคหลอดลมอักเสบได้
- ภาวะสมองเสื่อม เหงือกอักเสบสามารถปล่อยสารที่เป็นอันตรายต่อเซลล์สมองของเราได้ สิ่งนี้สามารถนำไปสู่การสูญเสียความทรงจำอันเป็นผลมาจากแบคทีเรียที่แพร่กระจายไปยังเส้นประสาท
- โรคหัวใจและหลอดเลือด หากคุณมีสุขภาพช่องปากไม่ดี คุณก็เสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดหัวใจ แบคทีเรียจากเหงือกที่ติดเชื้อจะเข้าสู่กระแสเลือด และอาจทำให้หลอดเลือดแดงสร้างคราบพลัคได้ สิ่งนี้อาจทำให้คุณเสี่ยงต่ออาการหัวใจวายได้
- ปัญหาต่อมลูกหมาก หากผู้ชายเป็นโรคปริทันต์ อาจมีต่อมลูกหมากอักเสบ ภาวะนี้ทำให้เกิดการระคายเคืองและปัญหาอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับต่อมลูกหมาก
- โรคเบาหวาน ผู้ป่วยโรคเบาหวานมีแนวโน้มที่จะมีเหงือกติดเชื้อมากกว่าผู้ที่ไม่เป็นโรคเบาหวาน สิ่งนี้อาจทำให้เบาหวานควบคุมได้ยากเนื่องจากระดับน้ำตาลในเลือดที่ไม่ได้รับการควบคุม โรคเหงือกอาจทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงขึ้น และอาจทำให้บุคคลเสี่ยงต่อการเป็นโรคเบาหวานได้
- ภาวะมีบุตรยาก สุขภาพช่องปากที่ไม่ดีและภาวะมีบุตรยากในสตรีมีความเชื่อมโยงกัน หากผู้หญิงเป็นโรคเหงือก อาจนำไปสู่ปัญหาภาวะมีบุตรยาก และอาจทำให้ผู้หญิงตั้งครรภ์หรือมีสุขภาพที่ดีได้ยาก
- มะเร็ง สุขภาพช่องปากที่ไม่ดีอาจทำให้ผู้ป่วยเสี่ยงต่อโรคมะเร็งไต มะเร็งตับอ่อน หรือมะเร็งเลือด นอกจากนี้ หากผู้ป่วยสูบบุหรี่หรือใช้ผลิตภัณฑ์ยาสูบ ก็อาจทำให้เกิดมะเร็งในช่องปากหรือลำคอได้
- โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์ ผู้ที่เป็นโรคเหงือกมีแนวโน้มที่จะเป็นโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์มากขึ้น แบคทีเรียในปากของเราสามารถเพิ่มการอักเสบในร่างกาย และเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดโรคข้ออักเสบรูมาตอยด์
- โรคไต โรคไตเป็นปัญหาสุขภาพที่ส่งผลต่อไต หัวใจ กระดูก และความดันโลหิต โรคปริทันต์สามารถนำไปสู่โรคไตได้ ผู้ป่วยโรคเหงือกมักจะมีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ และอาจทำให้พวกเขาเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ ผู้ป่วยจำนวนมากที่มีสุขภาพช่องปากไม่ดีก็เป็นโรคไตเช่นกัน และอาจนำไปสู่ภาวะไตวายได้หากไม่ได้รับการรักษา
ปลายรากฟันเกิดหนอง ปัญหาที่ต้องเข้ารับการรักษารากฟันที่พบบ่อย
อาการเตือนที่รุนแรง คือ การมีหนองที่ปลายรากฟันเป็นตัวบ่งชี้ปัญหาร้ายแรงเกี่ยวกับรากฟัน โดยสามารถสักเกตได้จาก การมีหนองไหลออกมา หรือเอ็กซ์เรย์มองเห็นเงาดำที่ปลายรากฟัน ซึ่งหมายความว่ามีการแพร่กระจายของแบคทีเรีย จนกระทั่งเนื้อเยื่อโพรงฟันถูกทำลายทั้งหมด ด้วยวิธีนี้ ทันตแพทย์จะไม่สามารถอุดฟันเพียงอย่างเดียวได้ ต้องรักษารากฟันก่อน อย่างไรก็ตาม เนื่องจากการปล่อยให้ฟันที่มีปัญหาไว้นานเกินไป จึงอาจพบหนองที่ปลายรากฟันได้ บางคนอาจมีอาการบวมหรือมีตุ่มหนองบริเวณเหงือกหรือหลังคาปากเมื่อฟันชนกัน
การเตรียมตัวในการรักษารากฟัน
การรักษาคลองรากฟันหรือการรักษารากฟัน โดยทั่วไปต้องมีการนัดหมายมากกว่า 1 ครั้ง ทันตแพทย์ของคุณจะทำการเอ็กซเรย์ฟันและบริเวณรอบ ๆ ใช้ยาชาเฉพาะที่เพื่อทำให้ชาบริเวณรอบฟันของคุณ วางแผ่นยางที่เรียกว่าแดมไว้เหนือฟันเพื่อให้บริเวณนั้นสะอาดและแห้ง เจาะรูที่ด้านบนของฟันเพื่อเอาเนื้อฟันออก ทำความสะอาดและฆ่าเชื้อช่องภายในฟันของคุณ ปิดฟันด้วยการอุดฟันชั่วคราวหากจำเป็นต้องอุดฟันมากกว่าหนึ่งครั้ง เมื่อการทำความสะอาดเสร็จสิ้นตามการนัดหมายทันตแพทย์จะเติมวัสดุปลอดเชื้อที่เรียกว่า gutta percha ลงในช่องคลอง ทันตแพทย์จะอุดวัสดุอุดหรือครอบฟันไว้บนฟันของคุณเพื่ออุดและหยุดการติดเชื้อจากแบคทีเรีย
การรักษาคลองรากฟันมีประโยชน์อย่างไร?
การรักษารากฟันให้ประโยชน์ในระยะยาว ซึ่งสามารถปรับปรุงสุขภาพช่องปากและคุณภาพชีวิตโดยรวมของคนไข้ได้อย่างมาก หากละเลยฟันที่เป็นโรคเป็นเวลานานเกินไป ฟันนั้นอาจถึงจุดที่ไม่สามารถรักษาไว้ได้ ทำให้จำเป็นต้องถอนฟันออก ด้วยการรักษารากฟัน คุณจะสามารถรักษาฟันธรรมชาติของคุณได้ ปราศจากความเจ็บปวดและการติดเชื้อ
อาการหลังจากรักษารักฟันกับทันตแทพย์
คนส่วนใหญ่เห็นพ้องต้องกันว่าการรักษาฟันธรรมชาตินั้นดีกว่าการถอนฟันอย่างแน่นอน การถอนฟันมักจะทำให้เกิดช่องว่างในปากซึ่งอาจส่งผลต่อรูปลักษณ์ การเคี้ยว และแม้กระทั่งความสามารถในการพูด หากคุณต้องการอุดช่องว่าง คุณจะต้องใช้วัสดุเสริมหรือสะพานฟันซึ่งโดยทั่วไปจะมีราคาสูง ในระยะยาว การดูแลฟันตามธรรมชาติมีค่าใช้จ่ายน้อยกว่าการใส่รากฟันเทียมหรือสะพานฟันนั้นเอง
ทำไม่จึงควรรักษารากฟันกับ ดีโอ้ เดนทัล คลินิก ?
จากการรักษารากฟันเสร็จสิ้น ฟันของคุณจะไม่รู้สึกเจ็บปวดอีกต่อไป การรักษารากฟันช่วยให้คุณรักษาฟันแท้ของคุณได้ หากฟันของคุณถูกถอนออก คุณอาจต้องได้รับการรักษาเพิ่มเติมเพื่อทดแทนฟันซี่นั้น ๆ เพื่อให้การใช้ชีวิตปกติ การรักษารากฟันยังสามารถช่วยปกป้องฟันซี่อื่นของคุณจากการสึกหรอได้ หากรู้สึกปวดฟันให้เข้าพบทันตแพทย์เพื่อหาสาเหตุทันทีก่อนที่จะต้องสูญเสียฟันแท้ไป ซึ่งทาง ดีโอ้ เดนทัล คลินิก เป็นคลีนิกทันตกรรมที่มีทันตแพทย์ฌฉพาะทางที่มีความเชี่ยวชาญในการรักษารากฟัน เพื่อให้ฟันของคนไข้กลับมาใช้งานได้อย่างเป็นปกติที่สุด
คลองรากฟันมีค่าใช้จ่ายเท่าไร?
ค่าใช้จ่ายจะแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับความซับซ้อนของปัญหาและฟันซี่ใดที่ได้รับผลกระทบ โดยทั่วไปการรักษารากฟันและการฟื้นฟูฟันธรรมชาติจะมีราคาถูกกว่าการถอนฟันแบบอื่น ฟันที่ถอนออกจะต้องถูกแทนที่ด้วยรากฟันเทียมหรือสะพานฟันเพื่อฟื้นฟูการทำงานของการเคี้ยวและป้องกันไม่ให้ฟันที่อยู่ติดกันขยับ ขั้นตอนเหล่านี้มักมีค่าใช้จ่ายมากกว่าการรักษารากฟันและการบูรณะครอบฟันปลอมอย่างแน่นอน หากรู้สึกปวดฟันแนะนำให้เข้ามารับการักษาให้เร็วที่สุด
คำถามที่พบบ่อย
การรักษารากฟันใช้เวลานานแค่ไหน ?
การรักษารากฟันจะใช้เวลาไม่นาน และในบางกรณีอาจจะมีการนัดหมายเพื่อมารักษารากฟันหลายครั้ง แม้ว่าหลังจากรักษารากฟันจะทำให้รู้สึกเจ็บปวดได้ แต่คนไข้ส่วนใหญ่สามารถกลับไปโรงเรียนหรือทำงานตามปกติได้ โดยไม่ส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน แต่แนะนำว่าอย่ารับประทานจนกว่าอาการชาจะหายไปจนหมด
รักษารากฟันกี่วันหายปวด ?
อาจจะใช้เวลาในการทำให้รู้สึกหายปวดเมื่อทำการรักษารากฟันเพียง 1-2 วันเท่านั้น เพราะส่วนใหญ่ความเจ็บปวดจะมาจากปัญหาฟันที่เป็น แต่หากได้รับการรักษาอาหารปวดเหล่านั้นจะหายไปในทันที
ทำไมต้องรักษารากฟัน ?
เพื่อป้องกันไม่ให้ฟันที่ของคุณสูญเสีย การรักษารากฟันทันทีจะช่วยปกกันไม่ให้รากฟันเกิดการติดเชื้อเพิ่มมากขึ้น เพราะหาหจำเป็นต้องถอนฟันออกจะทำให้เกิดช่องว่าง ซึ่งอาจจะส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวันได้ และการทำฟันปลอด หรือ ทำรากฟันเทียบมี ค่าใช้จ่ายที่สูง
รักษารากฟันจัดฟันได้ไหม
ส่วนใหญ่แล้วทันตแพทย์จัดฟันจะทำการรักษาฟันที่เกิดความเสียหาย หรือฟันที่มีปัญหาต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการอุดฟัน ถอนฟัน และรักษารากฟันให้หายก่อนถึงจะเริ่มทำการจัดฟัน
***อ่านเพิ่มเติมบทความให้ความรู้เกี่ยวกับ “การจัดฟันเหล็ก” และ “จัดฟันใส” ที่นี่
สรุป
รักษารากฟัน ด้านในของฟัน (เนื้อฟัน) ที่มีอักเสบหรือติดเชื้ออันเป็นผลมาจากฟันผุลึก การทำหัตถการทางทันตกรรมซ้ำ ๆ ครอบฟันที่ผิดพลาด รอยแตกหรือรอยแตกในฟัน การบาดเจ็บที่ฟันของคุณอาจทำให้เนื้อฟันเสียหายได้ เมื่อคุณเข้ารับการรักษารากฟัน เนื้อที่อักเสบหรือติดเชื้อจะถูกเอาออก และด้านในของฟันจะถูกทำความสะอาดและฆ่าเชื้ออย่างระมัดระวัง จากนั้นจึงอุดและปิดผนึกด้วยวัสดุเรียกว่า gutta-percha หลังจากนั้น ฟันจะได้รับการบูรณะด้วยการครอบฟันหรืออุดฟันเพื่อป้องกัน และจะยังคงทำงานเหมือนฟันอื่น ๆ ซึ่งเป็นวิธีการที่ดีที่สุดในการรักษาฟันแท้เอาไว้ไม่ให้สูญเสียไปได้